Tới dự và chỉ đạo buổi sinh hoạt chuyên môn toàn trường, có đồng chí Lê Thị Thu Hoa - Bí thư chi bộ, Hiệu trưởng nhà trường; đồng chí Đặng Sỹ Đức - Phó bí thư chi bộ, Phó hiệu trưởng nhà trường; cùng các đồng chí tổ trưởng chuyên và toàn thể giáo viên trường THCS Ngọc Thụy.
Sau phần báo cáo đề dẫn của đồng chí Đặng Sỹ Đức - Phó bí thư chi bộ, Phó hiệu trưởng nhà trường, hội đồng sư phạm nhà trường đã cùng nhìn lại những kết quả đã đạt được cùng với những tồn tại, hạn chế gặp phải trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi xuyên suốt 03 năm học 2020 - 2021, 2021 - 2022 và học kỳ 1 năm học 2022 - 2023.
Trong buổi sinh hoạt chuyên môn cấp trường, đại diện 04 tổ chuyên môn đã có những đóng góp chia sẻ về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của từng bộ môn, nhóm môn:
- Thầy giáo Trần Văn Đô - Tổ Tự nhiên 1 chia sẻ về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Toán và các kỳ thi Toán quốc tế
- Cô giáo Đặng Thị Mai Trang - Tổ Xã hội chia sẻ về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Giáo dục công dân
- Cô giáo Khổng Ngọc Linh - Tổ Năng khiếu chia sẻ về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi Tiếng Anh
- Cô giáo Nguyễn Thị Thùy Linh - Tổ Tự nhiên 2 chia sẻ về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Vật lý nói riêng và các môn Khoa học tự nhiên nói chung
Sau buổi sinh hoạt chuyên môn cấp trường, hội đồng sư phạm nhà trường đã thống nhất các giải pháp nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi như sau:
1. Nâng cao nhận thức của giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh về hoạt động bồi dưỡng học sinh giỏi
- BGH, GV nắm chắc và thông suốt các quan điểm, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước ta về vấn đề nguồn nhân lực, đào tạo và bồi dưỡng nhân tài. Quán triệt mục tiêu “dân trí, nhân lực, nhân tài” vào kế hoạch của nhà trường.
- Cha mẹ HS quan tâm tạo điều kiện cho con em mình học tập và cần phải hiểu đúng chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về chiến lược nhân tài để hợp tác tích cực với nhà trường.
- HS nâng cao nhận thức chính là việc bồi dưỡng động cơ, hứng thú và phương pháp học tập. Bồi dưỡng động cơ học tập sẽ giúp HS xác định được mục đích học tập của mình, từ đó tạo hứng thú. Nhận thức đúng đắn về hoạt động tự học, mục đích học tập với phương châm tự học, tự nghiên cứu để làm chủ tri thức.
2. Xây dựng kế hoạch, đổi mới nội dung, chương trình bồi dưỡng học sinh giỏi
- Dựa trên các văn bản chỉ đạo thực nhiệm vụ năm học của Bộ GD-ĐT, Sở GD-ĐT, Phòng GD-ĐT và tình hình thực tế hàng năm (đối tượng HS, điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, tài chính, lực lượng giáo dục...) để xây dựng kế hoạch BDHSG của nhà trường.
- Thành lập ban chỉ đạo xây dựng nội dung, chương trình BDHSG gồm Ban Giám hiệu, tổ trưởng chuyên môn và GV BDHSG có kinh nghiệm.
- Ban chỉ đạo có trách nhiệm lập kế hoạch (dài hạn và ngắn hạn), xây dựng nội dung, chương trình BDHSG. Tổ chức thẩm định toàn bộ nội dung, chương trình đã soạn thảo; tổ chức cho GV nghiên cứu, bàn bạc xác định rõ yêu cầu cần đạt được về mặt kiến thức của từng khối lớp, về nội dung, chương trình BDHSG của cả cấp học đối với bộ môn được phân công giảng dạy. Sau mỗi năm, ban chỉ đạo tổ chức hội nghị bàn riêng về nội dung, chương trình BDHSG để rút kinh nghiệm.
3. Đẩy mạnh quản lí hoạt động dạy bồi dưỡng học sinh giỏi của giáo viên
3.1. Lựa chọn giáo viên tham gia bồi dưỡng
- Nghiên cứu hồ sơ của GV, nhằm giúp HT biết được năng lực của GV từ đó để có sự phân công hợp lí.
- Trao đổi với tổ trưởng chuyên môn và thăm dò ý kiến của GV có thâm niên BDHSG, đồng thời lấy ý kiến
của HS đã tham gia học bồi dưỡng.
- Đánh giá việc giảng dạy trên lớp và tham gia thi GV dạy giỏi các cấp.
Khi phân công dạy bồi dưỡng, cần phân công một môn từ 2 đến 3 GV, có cả GV kinh nghiệm chủ chốt lẫn trẻ tuổi cùng dạy một lớp. Việc phân công này tạo điều kiện cho những GV trẻ học tập GV có kinh nghiệm để tạo nguồn lâu dài; đồng thời, chính những GV trẻ tuổi là người năng động trong việc cập nhật những tri thức mới cũng như khả năng tìm kiếm các tư liệu trên mạng Internet.
Mặc khác, cần trao đổi với GV để có sự phân công thống nhất trong việc chia phân môn một cách hợp lí. Chú ý tránh “quá tải” đối với GV BDHSG để GV có thời gian đầu tư cho việc học tập, nghiên cứu.
Ngoài ra, có thể mời các GV có kinh nghiệm dạy bồi dưỡng ở các đơn vị khác tham gia dạy bồi dưỡng vào từng giai đoạn hoặc từng chuyên đề.
3.2. Đổi mới phương pháp dạy bồi dưỡng học sinh giỏi của giáo viên
- Tạo động lực, niềm đam mê, khơi dậy tình yêu môn học cho HS thông qua việc giới thiệu các tấm gương tiêu biểu của nhà trường; có cơ hội phát huy năng lực học tập, năng khiếu của cá nhân và có điều kiện tìm hiểu sâu rộng kiến thức một môn học khi tham gia bồi dưỡng.
- Bước tiếp theo, GV cần lập kế hoạch cho mình một cách cụ thể, tránh tình trạng dạy lan man. Dạy theo chuyên đề là một trong những biện pháp hữu hiệu nhất.
- Thực hiện phương châm “dạy chắc cơ bản rồi dạy nâng cao”, thông qua những bài luyện cụ thể để dạy phương pháp tư duy - dạy kiểu dạng bài có tính quy luật, loại bài có tính đơn lẻ rồi luyện các dạng tổng quát.
- Sau mỗi bài tập nâng cao, GV cần đưa ra phương pháp giải hoặc những lưu ý nhằm giúp HS tự khắc sâu kiến thức để cách trình bày, lập luận được logic hơn.
- Sau mỗi chuyên đề cần có bài kiểm tra, đánh giá theo các mức độ để nắm ngay được tình hình HS bị hỏng phần nào, bài nào chưa tốt để GV sửa và khắc phục.
- Mở rộng các tình huống dạy học có vấn đề để đánh giá mức độ tư duy và khả năng vận dụng kiến thức linh hoạt của HS.
- Ngoài ra, GV sưu tầm ngân hàng bộ đề thi cấp thành phố, quận và các tỉnh khác, huyện khác nhằm giúp HS tiếp xúc, làm quen với các dạng đề có nhiều điểm mới, hay và hữu ích.
- Hướng dẫn HS nghiên cứu, tìm tòi tài liệu liên quan đến nội dung bồi dưỡng nhằm phát triển khả năng tự học của HS.
3.3. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy bồi dưỡng học sinh giỏi của giáo viên
- Kiểm tra việc thực hiện chương trình, kế hoạch, thời khóa biểu BDHSG.
- Kiểm tra mức độ nhận thức, tích lũy kiến thức, kĩ năng vận dụng kiến thức của HS sau khi tiếp thu một chuyên đề.
- Kiểm tra trước các kì thi HSG chính thức.
Trên cơ sở kết quả kiểm tra, các nhóm chuyên môn tổ chức họp rút kinh nghiệm và điều chỉnh.
Đồng thời, thông qua kiểm tra có hình thức khen thưởng, biểu dương xứng đáng và kiên quyết xử lí các trường hợp GV thực hiện không đúng quy chế chuyên môn trong hoạt động BDHSG.
4. Đổi mới quản lí hoạt động bồi dưỡng của học sinh
4.1. Tổ chức tốt công tác phát hiện, tuyển chọn
Thông qua các tiết dạy chính khóa, dựa trên nền kiến thức đại trà của HS, GV theo dõi sự nhạy bén của HS đối với môn học thông qua những câu trả lời trên lớp, quan tâm đến những HS có nhận thức tư duy thể hiện tính linh hoạt, sáng tạo, mềm dẻo khi giải quyết nhiệm vụ học tập.
Kết hợp với kiểm tra thường xuyên, định kỳ để tìm ra những HS thông minh, trí tuệ, có khả năng sáng tạo, tinh thần say mê ham học.
4.2. Tăng cường quản lí hoạt động trên lớp của học sinh giỏi
- Thành lập ban quản lí dạy BDHSG, phân công trách nhiệm của từng bộ phận rõ ràng nhằm đưa HS vào khuôn khổ, nền nếp học tập.
- GV dạy BDHSG hướng dẫn HS nắm nội quy, lịch bồi dưỡng, phương pháp học, các nội dung hay chuyên đề được học; yêu cầu HS nâng cao ý thức chủ động tự học, tự nghiên cứu.
- GV dạy BDHSG tăng cường kiểm tra, đánh giá mức độ đạt được của HS, đồng thời chỉnh sửa kịp thời những sai sót của HS.
- Để tạo động lực trong quá trình tham gia học BDHSG của HS, có thể ưu tiên miễn các hoạt động giáo dục khác cho đội tuyển trong thời gian cao điểm trước các kì thi HSG và có thể đánh giá cho điểm thay cho bài kiểm tra thường xuyên của HS ở trên lớp đối với môn học đó.
4.3. Chú trọng quản lí hoạt động tự học của học sinh giỏi
GV đổi mới phương pháp dạy học, làm cho HS yêu thích và say mê môn học bằng cách GV có thể dùng tiết dạy để giới thiệu về môn học, về những giá trị của môn học trong thực tiễn, đặt vấn đề bằng những câu chuyện hay đơn giản chỉ là những câu hỏi thú vị, những ví dụ minh họa cụ thể nhằm kích thích động cơ học tập ở các em.
- GV dạy BDHSG ngay từ buổi đầu tiên cần giới thiệu cho HS về chương trình, nội dung, phương pháp học một cách khái quát nhất để HS hiểu và từ đó GV hướng dẫn cho HS tự xây dựng cho mình kế hoạch học tập phù hợp ở trên lớp và ở nhà. Muốn HS tự xây dựng kế hoạch học tập thì GV phải là người cung cấp đầy đủ kế hoạch dạy và học của bộ môn.
- GV giao nhiệm vụ cụ thể cho HS ở tiết học tiếp theo, khuyến khích HS tự tìm kiếm những kiến thức tương tự và nâng cao phục vụ cho việc BDHSG. GV cũng có thể giới thiệu địa chỉ một số trang web chuyên ngành, các diễn đàn trao đổi kinh nghiệm học tập để HS tham khảo thêm hoặc thành lập địa chỉ chung của lớp để trao đổi.
- Động viên, khuyến khích HS tích cực tham gia đọc, nghiên cứu và giải bài, tham gia viết bài đăng trên báo, tạp chí chuyên ngành.
5. Nâng cao công tác bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ giáo viên
- Tổ chức tự bồi dưỡng tại chỗ với các hình thức như: cá nhân tự học, tự nghiên cứu, hoạt động chuyên môn của tổ, viết chuyên đề bồi dưỡng, tham gia hội giảng, hội thi GV dạy giỏi.
- Chủ động xây dựng các hình thức bồi dưỡng như: cử GV đi học bồi dưỡng ngắn hạn, dài hạn; tự bồi dưỡng tại chỗ; mời chuyên gia về bồi dưỡng tại trường
- Phân công GV tham gia BDHSG viết chương trình, nội dung về BDHSG, xây dựng những chuyên đề chuyên sâu về phân môn mà tổ đảm nhiệm. Hằng năm, các chuyên đề này được bổ sung, cập nhật qua quá trình giảng dạy và được tập hợp lại thành tài liệu dùng chung của cả tổ chuyên môn, làm tài liệu cho HS học tập. Thông qua hoạt động này, GV trong nhóm bồi dưỡng được kế thừa kết quả làm việc, công sức, trí tuệ và kinh nghiệm của nhau.
- Tạo điều kiện cho GV tham gia giao lưu với đồng nghiệp của các trường có bề dày thành tích trong hoạt động BDHSG của thành phố, quận, từ đó mỗi GV có cơ hội học tập, tự đánh giá, nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ.
6. Xây dựng quy chế thi đua khen thưởng, tạo động lực cho đội ngũ giáo viên và học sinh giỏi
- Xây dựng quy chế khen thưởng rõ ràng, cần quy định hình thức khen thưởng cụ thể đối với GV bồi dưỡng và HS dự thi HSG đạt giải từ khuyến khích cấp Quận trở lên.
- Tổ chức tuyên dương GV, HS đạt thành tích cao trong công tác BDHSG một cách kịp thời, tôn vinh những cá nhân, tập thể đã có nhiều đóng góp trong hoạt động BDHSG.
- Đưa tin và cập nhật lên cổng thông tin điện tử các hoạt động thi đua của nhà trường, đăng tải những bài viết về GV và HS có thành tích xuất sắc trong các phong trào thi đua, đặc biệt là HSG có hoàn cảnh khó khăn.
- Đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục, xây dựng quỹ khuyến học, khuyến tài, quỹ thi đua khen thưởng để khen thưởng cho những HS có thành tích xuất sắc trong các kì thi chọn HSG các cấp.